Feragat Ne Demek? Davadan Feragat Nedir? Dilekçe Örneği

Davadan feragat, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda düzenlenen ve davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi anlamına gelen usulî bir işlemdir. Uygulamada “feragat” beyanı; yazılı dilekçe ile mahkemeye sunularak ya da duruşmada sözlü olarak yapılabilir ve kural olarak karşı tarafın rızasına veya mahkemenin kabulüne bağlı değildir. Feragat, kesin hüküm gibi sonuç doğurabileceğinden; kısmi feragat ile yalnızca bazı taleplerden vazgeçilebilirken, tam feragat davayı tümüyle sona erdirir. Bu nedenle feragat; yargılama giderleri, vekalet ücreti, harç iadesi/mahsubu, vekâlette özel yetki ve şartsız beyan gibi kritik unsurlar gözetilerek yapılmalıdır.

Davadan Feragat Nedir?

Davadan feragat, davacının açmış olduğu davada talep sonucundan tamamen veya kısmen vazgeçmesi anlamına gelir. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 307. maddesi uyarınca, feragat beyanı ile birlikte davacı, dava dilekçesinde talep ettiği haklardan geri dönülemez şekilde vazgeçmiş olur.

Feragat; usul hukuku bakımından tek taraflı bir işlemdir. Yani, davacının feragat etmesi için karşı tarafın onayı veya mahkemenin ayrıca kabul kararı vermesi gerekmez. Mahkeme, yalnızca beyanın hukuka uygun olup olmadığını denetler ve feragat beyanı geçerli ise davayı esasa girmeden reddeder.

Feragatin özellikleri şunlardır:

• Şartsız olmalıdır: “Şu koşul gerçekleşirse feragat ediyorum” şeklinde yapılan beyan geçersizdir.
• Kesin hüküm doğurur: Feragat edilen talepler tekrar dava konusu yapılamaz.
• Her aşamada mümkündür: İlk derece yargılamasında, istinafta veya temyiz aşamasında dahi feragat edilebilir.
• Yazılı veya sözlü olabilir: Duruşmada tutanağa geçirilen sözlü beyan da geçerlidir.

Bu nedenle davadan feragat, en az davanın açılması kadar ciddi sonuçlar doğuran, dikkatle değerlendirilmesi gereken bir işlemdir.

Kısmen ve Tamamen Feragat

Kısmen feragat, davacının dava dilekçesinde ileri sürdüğü taleplerin yalnızca bir bölümünden vazgeçmesidir. Örneğin, maddi ve manevi tazminat talepli bir davada yalnızca manevi tazminat talebinden feragat edilmesi mümkündür. Bu durumda, mahkeme feragat edilen kısım hakkında karar vermez ve yalnızca feragat edilmeyen talepler üzerinden yargılama sürdürülür.

Tamamen feragat ise, davacının açtığı davadaki tüm taleplerden vazgeçmesi anlamına gelir. Bu halde dava sona erer ve artık davacı aynı taleplerle yeniden dava açamaz. Mahkeme, feragat beyanını dikkate alarak davayı esastan incelemeden reddeder.

Her iki durumda da feragat, kesin hüküm etkisi doğurduğu için, davacı feragat ettiği talepleri başka bir dava ile ileri süremez. Bu nedenle feragat beyanı verilmeden önce, hukuki sonuçlarının iyi değerlendirilmesi büyük önem taşır.

Davadan Feragat Nasıl Yapılır?

Davadan feragat, davacının mahkemeye yapacağı tek taraflı ve açık bir beyan ile gerçekleşir. Bu beyan, duruşmada sözlü olarak tutanağa geçirilip imzalanabileceği gibi, yazılı bir dilekçe ile de mahkemeye sunulabilir.

• Sözlü Feragat: Davacı, duruşmada sözlü olarak feragat ettiğini beyan edebilir. Bu beyan, duruşma tutanağına geçirilir ve davacıya imzalatılır.
• Yazılı Feragat: Davacı, mahkemeye hitaben yazacağı dilekçeyle davadan çekildiğini bildirebilir. Bu dilekçe dosyaya konulduğunda, ayrıca duruşma tutanağına geçirilmesine gerek yoktur.

Feragat için dikkat edilmesi gereken hususlar:

• Beyan, koşulsuz ve şartsız olmalıdır. Şarta bağlı feragat geçersizdir.
• Vekil aracılığıyla feragat edilecekse, vekâletnamede açık feragat yetkisi bulunmalıdır.
• Feragat, davanın her aşamasında yapılabilir. İlk derece mahkemesinde, istinafta veya temyiz aşamasında da geçerlidir.
• Mahkeme, yalnızca feragatin usule uygun olup olmadığını denetler; ayrıca kabul kararı vermesi gerekmez.

Dolayısıyla davadan feragat, hem kolay bir usul işlemidir hem de sonuçları itibarıyla davacının hak kaybına yol açabilecek kadar önemlidir.

Davadan Feragat ile Davanın Geri Alınması Arasındaki Farklar

Davadan feragat ile davanın geri alınması sıklıkla karıştırılan iki farklı usul işlemidir. Aralarındaki farklar şu şekilde özetlenebilir:

• Davadan feragat, davacının dava dilekçesinde ileri sürdüğü taleplerden kısmen ya da tamamen vazgeçmesidir. Bu durumda feragat kesin hüküm gibi sonuç doğurur ve aynı talepler tekrar dava konusu yapılamaz.
• Davanın geri alınması ise, davacının açmış olduğu davayı takip etmeme iradesini ortaya koymasıdır. Ancak geri alma işleminin geçerli olabilmesi için mutlaka davalının açık rızası gerekir. Bu yönüyle davadan feragat tek taraflı, davayı geri alma ise karşı tarafın onayına bağlıdır.
• Feragat, davacıya aynı talepleri yeniden dava etme imkânı tanımazken; geri alma işlemi yapıldığında davacı, ilerleyen zamanda aynı konuyu tekrar dava konusu yapabilir.
• Feragat sonucunda davacı, yargılama giderlerinden sorumlu tutulur. Geri almada ise giderlerin paylaşımı, davalının rızasının şartlarına bağlı olarak değişebilir.

Kısacası; feragat, haklardan vazgeçme anlamına gelirken, geri alma yalnızca dava sürecini sonlandırır ve ileride yeniden dava açma hakkını saklı tutar.

Davadan Feragatte Dikkat Edilmesi Gerekenler

Davadan feragat, usul hukuku açısından ciddi sonuçlar doğurduğu için özenle yapılmalıdır. Aksi halde hak kaybı yaşanabilir. Bu nedenle aşağıdaki hususlara dikkat edilmesi gerekir:

• Şartsız ve açık beyan: Feragat, hiçbir şarta bağlanmadan yapılmalıdır. “Belirli bir ödeme yapılırsa feragat ediyorum” gibi koşullu ifadeler geçersizdir.
• Vekâletname yetkisi: Davacı adına avukatın feragat etmesi için vekâletnamede açıkça “feragat yetkisi” yazmalıdır.
• Yargılama giderleri: Feragat eden davacı, kural olarak davayı kaybetmiş sayıldığından yargılama masrafları ve vekalet ücretinden sorumlu olur.
• Zamanaşımı ve hak düşürücü süreler: Feragatten sonra aynı talepler yeniden dava konusu yapılamayacağından, bu sürelerin gözetilmesi önemlidir.
• Feragatin zamanı: Feragat, dava sürecinin her aşamasında yapılabilir. Ancak duruşma öncesinde yapılırsa daha az giderle sonuçlanır.
• Usule uygunluk: Feragat beyanı mutlaka mahkemeye yöneltilmelidir. Mahkeme dışında yapılan beyanlar geçerli değildir.

Bu hususlara riayet edilmediği takdirde, feragat işlemi geçersiz sayılabileceği gibi, davacının ciddi hak kayıpları yaşamasına da yol açabilir.

Davadan Feragat Dilekçesi Örneği

Aşağıda verilen dilekçe, yalnızca örnek bir taslak niteliğinde olup, her somut olaya göre yeniden uyarlanması gerekir. Davadan feragat dilekçesi, davanın türüne ve mahkemenin görevine göre hazırlanmalıdır.

Esas No : …/…

………. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ’NE

DAVACI : Ad Soyad, T.C. Kimlik No, Adres

VEKİLİ : (Varsa) Ad Soyad, Baro Sicil No, Adres, UETS

DAVALI : Ad Soyad, T.C. Kimlik No, Adres

KONU : Davadan feragat talebimizden ibarettir.

AÇIKLAMALAR

1. Mahkemenizin yukarıda esas numarası belirtilen dosyasında, davalı aleyhine açmış olduğum/olduğumuz davadan kendi irademle feragat ediyorum.
2. Davadan feragat beyanım şartsız olup, herhangi bir koşula bağlı değildir.
3. Feragat sebebiyle dava konusu taleplerimden vazgeçtiğimi saygıyla bildiririm.

HUKUKİ SEBEPLER

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 307 ve devamı hükümleri ile sair mevzuat.

NETİCE-İ TALEP

Yukarıda arz edilen nedenlerle, davadan feragat beyanımın kabulü ile davanın esastan incelenmeksizin reddine karar verilmesini saygılarımla arz ve talep ederim.

Tarih: …/…/…

İsim – Soyisim
İmza

Davadan Feragat Masraflarını Kim Öder?

Davadan feragat eden davacı, yargılama sürecinde davasını kaybetmiş gibi kabul edilir. Bu nedenle yargılama giderleri ve karşı tarafın vekalet ücreti kural olarak feragat eden davacıya yükletilir.

• Eğer feragat, ilk duruşmada yapılmışsa, karar ve ilam harcının üçte biri ödenir.
• Feragat, daha sonraki aşamalarda gerçekleşirse, harcın tamamı veya üçte ikisi ödenmek zorundadır.
• Avukatlık ücretleri bakımından da; feragat delillerin toplanmasından önce yapılırsa, vekalet ücretinin yarısı, daha sonra yapılırsa tamamı davacıya yüklenir.
• Davadan kısmi feragat edilmişse, sadece feragat edilen kısma ilişkin giderler davacıya yüklenir.

Bu nedenle, davadan feragat etmeden önce hem yargılama masrafları hem de karşı tarafın vekalet ücreti dikkate alınmalı ve mali yüklerin ne olacağı konusunda önceden değerlendirme yapılmalıdır.

Davadan Feragat Dilekçesi Nereye Verilir?

Davadan feragat dilekçesi, davanın bulunduğu aşamaya göre farklı mercilere sunulabilir:

• İlk derece yargılamasında: Feragat dilekçesi, davayı görmekte olan görevli ve yetkili ilk derece mahkemesine verilir. Mahkeme, dilekçeyi dosyaya ekler ve davayı esastan incelemeden reddeder.
• İstinaf aşamasında: Davadan feragat, Bölge Adliye Mahkemesi’ne verilecek dilekçe ile yapılabilir. Bölge Adliye Mahkemesi, feragat beyanını dikkate alır ve dosyayı feragat doğrultusunda karara bağlar veya ilk derece mahkemesine gönderir.
• Temyiz aşamasında: Feragat dilekçesi Yargıtay’a sunulabilir. Yargıtay, feragat sebebiyle hükmü bozarak dosyayı tekrar ilk derece mahkemesine gönderir ve davanın feragat nedeniyle sona ermesini sağlar.

Feragat, hüküm kesinleşinceye kadar her aşamada yapılabilir. Ancak feragat beyanı, mutlaka mahkemeye hitaben yazılmalı ve usulüne uygun şekilde dosyaya sunulmalıdır. Aksi halde geçerlilik kazanmaz.

Davadan Feragat Yargıtay Kararları

Yargıtay içtihatları, davadan feragat kurumunun uygulamada nasıl değerlendirildiğini göstermesi açısından önemlidir. Yargıtay, feragat beyanının kesin hüküm doğurduğunu ve davacının bu beyanından geri dönemeyeceğini birçok kararında vurgulamaktadır.

Örnek karar özetleri şöyledir:

• Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2023/6431 E., 2023/7586 K.
  Dosyada davacı vekilinin istinaf ve temyiz aşamalarında feragat ettiği, feragat beyanının geçerli ve usulüne uygun olduğu, bu nedenle temyiz isteminin reddine karar verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Yargıtay, feragatin davanın esasına girilmeden sonuç doğurduğunu vurgulamıştır.
• Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, 2019/3125 E., 2020/4512 K.
  Mahkemece, davacının ilk derece yargılamasında sunduğu feragat dilekçesi dikkate alınmış ve davanın reddine karar verilmiştir. Yargıtay, feragat dilekçesinin şartsız ve açık olması nedeniyle geçerli olduğunu kabul etmiş, davacının sonradan feragatten dönmesinin mümkün olmadığına hükmetmiştir.
• Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2018/5274 E., 2019/7896 K.
  Davacı, davadan kısmi feragat etmiş ve kalan kısım yönünden davaya devam edilmiştir. Yargıtay, kısmi feragat edilen taleplerin yeniden ileri sürülemeyeceğini ve feragatin kesin hüküm gibi sonuç doğuracağını belirtmiştir.

Bu kararlar ışığında, davadan feragat beyanının usule uygun yapılması halinde bağlayıcı olduğu, kesin hüküm doğurduğu ve geri alınmasının mümkün olmadığı açıktır.