Yıllık Ücretli İzin: Süreler, Hesaplama ve Uygulama (Güncel)

Yıllık İzin Ücreti Hesaplama 2025

İşveren, yıllık ücretli iznini kullanan her işçiye, yıllık izin dönemine ilişkin ücretini ilgili işçinin izine başlamasından önce peşin olarak ödemek veya avans olarak vermek zorundadır. Yıllık izin ücreti çıplak ücret üzerinden hesaplanmakta ve peşin ödenmek zorundadır. Örneğin İş kanununa göre bir iş yerinde 18 ay boyunca çalışan bir işçinin kıdemi 2 yılı doldurmadığı için 1 yıl olarak kabul edilecektir. Bu nedenle işçinin izin süresi 14 gün olarak belirlenir.  Günlük temel ücreti 100 TL olan işçiye 14*100=1.400 TL yıllık izin ücreti ödenmesi gerekir. Tabii ki bu tutardan gelir vergisi ve damga vergisi kesintileri yapıldıktan sonra net tutar işçiye ödenir.

İş Kanunu 59. maddesine göre; iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücreti, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödenir. İş sözleşmesi devam ettiği süre içerisinde işçi hak ettiği yıllık izni kullanmamışsa, sözleşme sona erdikten sonra izin kullanabilme imkânı olmadığından işçinin yıllık izin hakkı bir işçilik alacağı haline gelir. Bu durumda yıllık izne karşılık gelen ücreti kendisine ya da ölüm halinde hak sahibi olan mirasçılarına ödenir.

Yıllık İzin Nedir? Temel İlkeler

Yıllık ücretli izin; işyerinde en az bir yıllık çalışma süresini dolduran çalışanın, ücretinden kesinti yapılmaksızın dinlenmesi için verilen süreyi ifade eder. İznin özünde iki ana unsur vardır: zaman (dinlenme süresi) ve ücret (bu sürede ödenen kazanç).

• Vazgeçilemezlik: Yıllık izin hakkından önceden vazgeçilemez. “Ücret ver, izin kullanmayayım” yaklaşımı hukuken geçersizdir.
• Asgari süreler: Kanunda belirlenen süreler asgaridir; sözleşmelerle artırılabilir.
• Bölünebilme: Yıllık izin kural olarak kesintisiz verilir; ancak taraflar anlaşırsa en çok üçe bölünebilir ve bu bölümlerden biri 10 günden az olamaz.
• Resmi tatillerin hesabı: İzin süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günleri izin süresinden sayılmaz; yani izin fiilen uzar.
• Birleşen hizmetler: Aynı işverene ait farklı işyerlerinde geçen süreler birleştirilir.
• Yol izni: İznini şehir dışında geçirecek çalışan talep ve belge sunarsa 4 güne kadar ücretsiz yol izni verilebilir.
• Yer altı çalışmaları ve yaş istisnaları: Yer altı işlerinde izin sürelerine +4 gün eklenir. 18 yaş ve altı ile 50 yaş ve üzeri çalışanlara verilecek izin 20 günden az olamaz.

Yıllık İzin Kaç Gün? İşçi ve Memur İçin Genel Çerçeve

Pek çok çalışanın aklındaki ilk soru yıllık izin kaç gün olduğudur. Cevap; statüye (işçi/memur), kıdeme ve bazı özel durumlara göre değişir.

İşçiler İçin Asgari Süreler

• 1 yıldan 5 yıla kadar (5 yıl dahil): 14 gün
• 5 yıldan fazla, 15 yıldan az: 20 gün
• 15 yıl (dahil) ve üzeri: 26 gün

İstisnalar: 18 yaş ve altı veya 50 yaş ve üzeri çalışanlara en az 20 gün, yer altı işlerinde çalışanlara yukarıdaki günlere 4 gün ek uygulanır.

Memurlar İçin Süreler

• Hizmet süresi 1–10 yıl (10 yıl dahil): 20 gün
• Hizmet süresi 10 yıldan fazla: 30 gün

5 yıl dolunca yıllık izin kaç gün

İşçilerde 5 yılı tamamlayıp 6. yıla girildiğinde yıllık izin süresi 20 güne çıkar. Memurlar açısından 1–10 yıl aralığı zaten 20 gün olduğundan, bu evrede bir artış olmaz; artış 10 yıldan sonra 30 güne yükselir.

Yıllık İzne Ne Zaman Hak Kazanılır?

Çalışan, işe başladığı tarihten itibaren (deneme süresi dahil) bir yılı doldurunca yıllık izne hak kazanır ve bu hakkını bir sonraki hizmet yılı içinde kullanır.

Örnek: 01.06.2024’te işe başlayan bir çalışan, 31.05.2025 mesai bitiminde izin hakkı kazanır; bu hakkını 01.06.2025–31.05.2026 arasında kullanır.

• Kıdem hesabına dahil zamanlar: Resmi tatiller, hafta tatilleri ve kanunda “çalışılmış sayılan” haller kıdem hesabına dahil edilir.
• Mevsimlik/kampanya işleri: Nitelik olarak bir yıldan az süren işlerde yıllık izin hükümleri kural olarak uygulanmaz. Ancak aynı işverende aralıklı/uzayan çalışmalar bütün olarak değerlendirilebilir. Uygulamada, yıl içinde uzun süreli çalışma veya sürekli tekrar eden sezonlar kıdem hesabında dikkate alınabilir.

Yıllık İzin Süreleri Nasıl Hesaplanır?

yıllık izin süreleri hesaplanırken kilit nokta kıdemdir. Kıdem; işe başlangıç tarihinden itibaren geçen sürelerin (aynı işverene bağlı farklı işyerleri dahil) toplamıdır. İzin süresi belirlenirken:

1. Kıdem bandı tespit edilir (14/20/26 gün veya istisnalar).
2. Kullanılmış izinler belgeleriyle düşülür.
3. Resmi tatil/hafta tatili günleri izin süresinden sayılmaz; izin fiilen uzar.
4. Bölmeler (varsa) kurala uygun planlanır: parçalardan biri 10 günden kısa olamaz.

Yıllık İzin Ücreti: Kavram ve Ücrete Dönüşme Halleri

Yıllık izin kural olarak ücrete dönüşmez; yani iş ilişkisi sürerken “izin kullanmayayım, ücretini alayım” denemez. Ücrete dönüşüm, çoğunlukla iş sözleşmesinin sona ermesi (istifa, fesih, vefat vb.) üzerine kullanılmamış izinler için söz konusu olur. Bu durumda çalışanın son brüt ücreti esas alınarak kullanılmayan günler üzerinden ödeme yapılır.

• Devam eden işte izin ücreti: İzin kullanılırken ödenecek ücret peşin ya da izne çıkmadan avans olarak verilebilir.
• Bordro ve kesintiler: Yıllık izin ücreti ücret niteliğinde olduğundan, genellikle gelir vergisi ve damga vergisi ile sosyal güvenlik kesintilerine tabidir.
• Zamanaşımı: İzin alacakları için zamanaşımı genellikle 5 yıldır ve iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren işlemeye başlar.

Yıllık İzin Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izin ücreti hesabında bir standart yaklaşım izlenir:

Adım 1 – Brüt günlük ücret:
Brüt aylık ücret / 30 = Brüt günlük ücret

Adım 2 – Toplam brüt izin ücreti:
Brüt günlük ücret × Kullanılmayan izin günü

Adım 3 – Kesintiler:
Toplam brüt tutardan gelir vergisi, damga vergisi ve uygulamada esas alınan sosyal güvenlik kesintileri düşülür. Kalan net tutar çalışana ödenir.

Not: İzin kullanımı sırasında ödenen ücret zaten normal bordroda yer aldığı için ayrıca “ücret dönüşümü” yapılmaz. Ücrete dönüşüm, esasen kullanılmamış günler için sözleşme sona erdiğinde gündeme gelir.

Yıllık izin parası hesaplama: adım adım

Aşağıda iki örnek, hesabın nasıl yapıldığını somutlaştırır:

Örnek 1 — 10 gün kullanılmayan izin:

• Brüt aylık: 30.000 TL
• Brüt günlük: 30.000 / 30 = 1.000 TL
• Kullanılmayan gün: 10
• Toplam brüt: 1.000 × 10 = 10.000 TL
• Kesintiler düşüldüğünde net tutar bordro parametrelerine göre hesaplanır.

Örnek 2 — 26 gün kullanılmayan izin (15 yıl ve üzeri):

• Brüt aylık: 24.000 TL
• Brüt günlük: 24.000 / 30 = 800 TL
• Kullanılmayan gün: 26
• Toplam brüt: 800 × 26 = 20.800 TL
• Vergi ve diğer kesintiler hesaplanarak nete ulaşılır.

İpucu: Parça parça kullanılan izinler doğru belgelenmemişse, işveren “kullandırdım” savunusunu ispatlamakta zorlanır. İzin formları/izin defteri ve imzalar kritik önemdedir.

14 günlük yıllık izin ücreti ne kadar

Tek bir rakam söylemek mümkün değildir; çalışanın son brüt ücreti belirleyicidir. Formül basit:
Brüt aylık / 30 × 14. Örneğin brüt aylık 18.000 TL ise: 18.000 / 30 = 600 TL (günlük). 600 × 14 = 8.400 TL brüt. Vergi ve diğer kesintiler düşüldüğünde net rakam bordroya yansır.

Planlama, Bölme ve Onay Süreci

• Talep zamanı: Çalışan, izne çıkmak istediği tarihi en az 1 ay önce yazılı olarak bildirir.
• İşin yürüyüşü: İşveren, işin gereklerini ve diğer çalışanların izinlerini dikkate alarak uygun zamanı belirler.
• Bölme kuralı: Toplam izin en çok üçe bölünebilir; parçalardan biri mutlaka 10 günden uzun olmalıdır.
• Kayıt zorunluluğu: İşveren, yıllık izin kayıt belgesi/izin defteri tutmak zorundadır; ispat için çalışanın imzası aranır.
• İzin sırasında çalışma yasağı: Çalışan, ücretli yıllık izindeyken başka bir işte çalışamaz. Tespit edilirse ödenen ücret geri istenebilir.

Sık Karıştırılan Konular

• Diğer izinlerle mahsup: Hastalık izni, ücretsiz izin, mazeret izni vb. yıllık izinden mahsup edilemez.
• Resmi tatiller: İzinle çakışan ulusal bayram ve genel tatil günleri izin süresine dahil edilmez, ayrıca ücretleri ödenir.
• Yol izni: Şehir dışı belgelenirse 4 güne kadar ücretsiz yol izni zorunludur.
• İşten ayrılma: Kullanılmayan izinler son brüt ücret üzerinden ücrete dönüşür ve ödenir.
• Kısmi süreli çalışma: Kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışma, yıllık izin hakkını ortadan kaldırmaz; hak tam süreliyle eşdeğer tanınır (süre bakımından).

Uygulamada Adım Adım: Kontrol Listesi

1. Kıdem bandını belirleyin (14/20/26 + istisna).
2. Kullanılmış izinleri belgeleriyle düşerek bakiyeyi görün.
3. Bölme planını yapın (en az bir parça 10+ gün).
4. İzin süresine denk gelen resmi tatilleri düşerek fiili izin gününü netleştirin.
5. Ücrete dönüşüm gerekiyorsa son brüt ücreti esas alıp günlük brütü bulun, kesintileri uygulayın.
6. Kayıt ve imzaları eksiksiz tamamlayın.

Örnek Senaryolarla Yıllık İzin

Senaryo A — 3 yıl kıdemli işçi (14 gün bandı)

• 2022’de işe başladı, 2023–2024 döneminde 6 gün izin kullandı.
• 2024–2025 dönemi için 14 gün hakkı var.
• Bakiye: 14 – 6 = 8 gün.
• İzin talebini 1 ay önce bildirdi; işveren işin durumuna göre 10+ ve kalan şeklinde planlayabilir ancak toplam 8 gün olduğundan tek parça veya en az bir 10+ kuralı uygulanamayacağı için bölme zorunluluğu yoktur.

Senaryo B — 7 yıl kıdemli işçi (20 gün bandı), yer altı işi

• Temel hak: 20 gün
• Yer altı ek: +4 gün
• Toplam: 24 gün
• 24 günün 10 günü tek parça kullanılmalı; kalan 14 gün 1–2 parça olabilir.

Senaryo C — 16 yıl kıdemli işçi (26 gün bandı), 50+ yaş

• Temel hak 26 gün; 50+ yaş nedeniyle en az 20 gün alt sınır zaten aşılmıştır.
• Zaten 26 gün olduğundan ek artış gerekmez. Planlama yine 10+ kuralına tabidir.

Senaryo D — Memur, 11 yıl hizmet

• 30 gün izin hakkı.
• Resmi tatil dönemine denk gelen günler izin hesabından düşülmez, izin fiilen uzar.

İspat Yükü, Belgeler ve Kayıt

Yıllık iznin kullandırıldığını ispat görevi işverene aittir. Bu nedenle:

• İzin formları, izin kayıt belgesi ve izin defteri düzenli tutulmalı,
• Her bir izin için çalışan imzası alınmalı,
• Bölme ve tarih değişiklikleri yazılı olmalıdır.

Uyarı: Salt tanık anlatımları, özellikle uzun dönem izin uyuşmazlıklarında yetersiz kalabilir. Yazılı kayıt her zaman esastır.

Mevsimlik/Kampanya İşleri ve İstisnalar

Nitelikçe bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işleri için yıllık izin hükümleri uygulanmaz. Ancak şu durumlara dikkat:

• Aynı işverende ardışık/tekrar eden sezonlar veya yıl içinde uzun süreli çalışma varsa, bu süreler birleştirilerek kıdem hesabına yansıyabilir.
• “Mevsimliktir, izin yoktur” genellemesi hatalıdır; fiili çalışma takvimi ve kayıtlar dikkatle incelenmelidir.

“Yıllık İzin Kaç Gün?” Özet

• İşçi:
  • 1–5 yıl (dahil): 14 gün
  • 5–15 yıl arası: 20 gün
  • 15 yıl ve üzeri: 26 gün
  • 18 yaş ≤ / ≥ 50 yaş: ≥ 20 gün
  • Yer altı: Sürelere +4 gün
• Memur:
  • 1–10 yıl (dahil): 20 gün
  • 10 yıl üzeri: 30 gün

Örnek Bordro Mantığıyla İzin Ücreti

Yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır sorusunun bordro adımları:

1. Brüt günlük: Brüt aylık / 30
2. Brüt izin tutarı: Brüt günlük × Kullanılmayan gün
3. Kesintiler: Gelir vergisi, damga vergisi ve uygulamadaki sosyal güvenlik kesintileri
4. Net ödeme: Kesintiler sonrası kalan tutar

Bu mantık, tüm senaryolara uygulanır; sadece brüt ücret ve izin günü değişir.

Uygulamada Dikkat Edilecek Hususlar

• İzin defteri/İK sistemi düzenli tutulmalı, her sayfada imza olmalı.
• Yıllık plan yıl başında yapılmalı; yoğun dönemler için ekip bazlı takvim oluşturulmalı.
• İzin hakları biriktirilmemeli; ardışık yıllara devretmemek için planlama yapılmalı.
• İşten ayrılış sürecinde kullanılmayan izinler ayrılış bordrosunda doğru hesaplanmalı.
• Şehir dışı belgeleri (bilet/rezervasyon) varsa yol izni uygulanmalı.
• Kısmi süreli ve uzaktan çalışanlar için eşitlik ilkesi gözetilmeli.
• Yer altı ve riskli işler için süre artışları eksiksiz yansıtılmalı.

Sonuç: Haklarınızı Bilmek, Doğru Plan Yapmak

Yıllık izin, sadece dinlenme değil; verimlilik ve iş güvenliği açısından da zorunlu bir kurumdur. Çalışanlar; kıdemlerine göre belirlenen yıllık izin sürelerini bilerek plan yapmalı, işverenler ise kayıt ve ispat yükümlülüklerini titizlikle yerine getirmelidir. İster “yıllık izin kaç gün” diyerek süre arayın, ister “yıllık izin parası hesaplama” adımlarını merak edin, temel formüller basit ve nettir: kıdem bandını bulun, bakiye günü tespit edin, brüt günlük ücreti hesaplayın ve bordro kesintilerini uygulayın. “5 yıl dolunca yıllık izin kaç gün” veya “14 günlük yıllık izin ücreti ne kadar” gibi pratik soruların yanıtı da kıdem ve son brüt ücret üzerinden, bu rehberdeki adımlarla anında ortaya çıkar.